Bel fıtığı nedir ? Sorusu bel ağrısı yaşayan herkesin merak edip araştırdığı konular arasında.
Sırtta bulunan omurgayı oluşturan omurlar yani bir diğer ismi ile vertebralar diskler ile yastıklanmış durumdadır. Bu diskler, çekirdeği çevreleyen sert bir dış tabakaya sahip yastıklar kadar yuvarlaktır. Omurgada bulunan omurların her biri arasında diskler yer alır ve bu diskler düzeni sağlama görevi görür. Fıtıklaşmış bir disk – yine bir diğer ismi ile şişkin disk, kaymış disk, yırtılmış disk – halkadaki bir yırtılma ya da yırtılma yolu ile halkadan spinal kanala doğru itilen disk çekirdeğinin bir parçasıdır. Fıtıklaşan diskler genellikle yapı bozulmasının ilk aşamasıdır. Spinal kanal, spinal sinir ya da yer değiştirmiş, fıtıklaşmış bir disk parçası için yeterli olmayan bir alana sahiptir. Bu yer değiştirme nedeni ile disk, vertebra sinirlerine baskı yaparak genel anlamda şiddetli olan bir ağrıya sebep olur.
Bel Fıtığı Nedir ?
Fıtık olan diskler genellikle omurganın herhangi bir yerinde olur. Fıtıklaşan diskler daha genel bir şekilde sırtın alt kısmında (lomber omurga da denir) görülür. Aynı zamanda boyun kısmında da (servikal omurga da denir) görülür. Ağrının yaşandığı bölge omurganın hangi bölümünün etki gösterdiğine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Ayrıca bel fıtığının tedavi edilmemesi ağrı kesici alınsa bile geçmeyen ağrılara, güçsüzlüğe, idrarın kontrolünün sağlanmamasına da yol açabilir.
Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir ?
Bel fıtığı hastalığında en yaygın görülen belirti belden bacağa doğru yayılan bir tür ağrıdır. Hastalar genel anlamda bu şekilde doktor muayenesine ihtiyaç duyarlar. Genel anlamda denilir fakat her hastada bu şikayetler görülmeyebilir. Bazı zamanlarda tamamen ağrısız bir şekilde de gerçekleşebilir ya da yalnızca bel kısmında bir ağrı hissedilir. Ağrı genel anlamda bacağın arka kısmından başlayarak kalçaya dağılır fakat bazı zamanlarda bu ağrı dize ve hatta bileklere kadar gelir. Öksürükte, hapşırıkta ve buna benzer omuriliği harekete geçirecek durumlarda da ağrı anlık olarak şiddetlenebilir, bunun sonucunda tutulmalar bile görülebilir.
Bazen tek bacakta, bazen de iki bacakta ağrı, karıncalanma ve uyuşma gibi semptomlar görülür. Fıtık, bacak sinirlerine baskı yapar ve bu semptomlar bu yüzden görülür. Bunun daha ileri seviyesinde bu baskı sonucunda idrar tutamama, cinsel fonksiyonlarda yetersizlik, yürüme güçlüğün gibi sorunlar oluşur. Hastalar günlük yaşamda sıkıntı çekebilirler.
Bel Fıtığında Risk Faktörleri Nelerdir ?
Bazı faktörlerden dolayı bel fıtığı riski artar. Bunlar sırasıyla şunlardır:
- Cinsiyet Faktörleri
Araştırmalara göre 20-50 yaş arası erkeklerin bel fıtığı riski başka oranlara nazaran daha fazladır.
- Uygunsuz ve Dengesiz Ağırlık Kaldırmalar
Ağır nesneleri kaldıran insanlar bazen bacaktan güç almak yerine omurlardan güç alırlar. Sırt kaslarını bu sebeple kullanmak bel fıtığına neden olabilir. Kaldırırken bükülme sırasında sırt kasları savunmasız hale gelir. Böyle durumlarda sırt değil bacak ile kaldırmak daha doğru bir hareket olacaktır.
- Boy – Kilo orantısızlığı
Fazla kilolu olmak da bel fıtığı için bazen bir neden olarak görülebilir. Beden kitle indeksi bozukluğu olarakta düşünülebilir.
- Uzun Süreli ve Kesintisiz Araç Sürüşü
Uzun süre araç içinde mola vermeden sabit bir pozisyonda sürüş yapmak bu problemleri tetikleyebilir. Yani uzun süre sabit bir şekilde oturmak ile birlikte araç içinde yapılabilecek yanlış davranış ve pozisyonlar bel fıtığı faktörünün sonuçlarını arttırabilir. Bu da bel fıtığına neden olan etmenler arasındadır.
- Sedanter Yaşam Tarzı
Düzenli bir şekilde egzersiz yapmak bel fıtığı dahil çoğu hastalıktan insanları korur. Hareketsiz yaşam tarzına sahip olmak omurga problemlerinin en önemli sebepleri arasında gösterilebilir.
- Sigara İçmek
Sigara içmek diskteki oksijen beslemesini azaltır ve böylece bel fıtığına neden olabilir. Sigara içmenin omurga deformasyonunu arttırdığını gösteren çok fazla çalışma mevcuttur.
Bel Fıtığının Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
Bel fıtığı tedavi yöntemleri arasında;
- Fizyoterapi ve rehabilitasyon,
- Cerrahi,
- İlaçlı teknikler,
- Enjeksiyon yöntemleri olarak sıralanabilir. Akademik ve bilimsel çalışmalar fizyoterapi uygulamalarının bel fıtığı tedavilerinde yüksek başarı oranı yakaladığını göstermektedir.
Bel Fıtığı Olduğu Nasıl Anlaşılır ?
Bel fıtığı teşhis ve tanısı mutlaka hekim tarafından yapılmalıdır. Hekim teşhisi sonrası bel fıtığı tedavisinde gerekli destekleri almak en doğru yoldur.
Bel fıtığı, sıklıkla bel ve sırt ağrısı ile kendini gösterir, ancak bazı belirtiler de hastalığın varlığını gösterebilir. İşte bel fıtığı olduğu nasıl anlaşılır sorusunun cevabı:
- Bel Fıtığı Nedir ? / Bel ve Sırt Ağrısı: Bel fıtığının en belirgin belirtisi genellikle bel ve sırt ağrısıdır. Bu ağrılar, belin alt bölgesinde veya sırtta hissedilebilir ve zamanla şiddetlenebilir.
- Bel Fıtığı Nedir ? / Bacak Ağrısı: Bel fıtığı olan kişiler genellikle bel ağrısıyla birlikte bacak ağrısı da yaşarlar. Bu ağrı, bel bölgesinden başlayıp bacağa doğru yayılabilir ve uyluk, diz veya ayakta hissedilebilir.
- Bel Fıtığı Nedir ? / Uyuşma ve Karıncalanma: Sinir köklerinin sıkışması sonucu, bel fıtığı olan kişilerde bacak veya ayakta uyuşma, karıncalanma veya zonklama hissi olabilir.
- Bel Fıtığı Nedir ? / Kas Zayıflığı: Bel fıtığı olan kişilerde, bacak veya ayak kaslarında güçsüzlük hissedilebilir. Bu kas zayıflığı, yürüme veya ayakta durma gibi günlük aktiviteleri etkileyebilir.
- Bel Fıtığı Nedir ? / Reflekslerde Azalma: Sinir köklerinin etkilenmesi nedeniyle, bel fıtığı olan kişilerde reflekslerde azalma veya kayıp gözlemlenebilir.
- Bel Fıtığı Nedir ? / Ağrıyı Artıran Aktiviteler: Bel fıtığı olan kişiler genellikle belirli hareketler veya aktiviteler sırasında ağrılarının arttığını fark ederler. Örneğin, öne eğilme, ağırlık kaldırma veya uzun süre oturma gibi hareketler belirtileri artırabilir.
Belirtilerin şiddeti ve tipi kişiden kişiye değişebilir ve bel fıtığı tanısı koymak için doktor muayenesi ve gerektiğinde görüntüleme testleri yapılması gerekebilir. Bu nedenle, belirtiler gözlemlendiğinde veya bel fıtığı riski taşıyan kişilerde mutlaka bir hekime danışmalıdır.
Bel Fıtığı Testi
- Bel Fıtığı Nedir ? / Nörolojik Muayene
Nörolojik bir muayene ile birlikte, herhangi bir kas güçsüzlüğü veya his kaybı olan insanların bu tür teşhislerinde kullanılabilir. Hastaların doktorları bunu belirlemeye yardımcı olacaktır.
- Bel Fıtığı Nedir ? / SLR Testi
Bu test özellikle genç hastalarda bir disk rahatsızlığının olup olmadığını saptayacaktır. Hastalar test sırasında sırt üstü yatar ve doktor etkilenen bacağı dikkatli bir şekilde kaldırır. Diz düz bir şekilde kalır. Bu şekilde bacağın alt kısmında bir ağrı hissedilmiyor ise genellikle korkulacak bir şey yoktur fakat ağrı hissediliyor isa bu bel fıtığının güçlü bir göstergesi sayılır.
- Bel Fıtığı Nedir ? / Görüntüleme Çalışmaları
MR taramaları ile vücudun yumuşak dokuları görüntülenir. Doktor tanıyı bu şekilde rahat koyacaktır.
Hastaların birçok kısmında bel fıtığı birkaç gün ile haftalar arasında yavaş yavaş iyileşir. Genel anlamda hastaların çoğu 3 ile 4 ay arasında tamamen bu semptomlardan kurtulur hale gelecektir. Bazı hastalar iyileşme sırasında bazı ağrı atakları yaşayabilir.
Bel fıtığı, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ve günlük aktiviteleri kısıtlayabilen ciddi bir sağlık sorunudur. Ancak, doğru tedavi yaklaşımları ve fizyoterapi programları ile bel fıtığı olan kişilerin belirtileri hafifletilebilir ve fonksiyonel bağımsızlıkları geri kazanılabilir. Bu nedenle, belirtiler gözlemlendiğinde veya bel fıtığı riski taşıyan kişilerde erken tedavi ve fizyoterapiye başvurmak önemlidir.
Bel fıtığı nedir ve bel fıtığı tedavisinde fizyoterapist desteği almak için bizleri iletişim numaralarımızdan arayabilir, tüm merak ettiklerinize cevap bulabilirsiniz.