Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar ve Teknikler
Çocuklarda skolyoz, omurganın anormal eğriliği olarak tanımlanır ve genellikle büyüme döneminde ortaya çıkar.
Çocuklarda skolyoz;
- Omurganın sağa veya sola eğilmesi,
- Omuz ve kalçaların asimetrik görünmesi gibi belirtilerle kendini gösterir.
Bu durum, çocukların günlük yaşamını etkileyebilir ve erken müdahale edilmediğinde ilerleyerek daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Çocuklarda Skolyoz Belirtileri Nelerdir ?
Çocuklarda skolyoz erken dönemlerde fark edilmesi zor olabilen bir durumdur. Ancak çocuk yaşta skolyozun bazı yaygın belirtileri olabilir.
Bu belirtiler;
- Omuz ve kalçaların asimetrik duruşu,
- Omurgada dışarıdan gözlede görülebilen eğrilik,
- Bir omzun diğerinden daha yüksek olması,
- Bel, boyun ve sırt ağrıları,
- Dik durmada zorluk çekmek,
- Göbek deliği çizginisnde asimetrik görüntü,
- Aynada meme hizalarının simetrik olmaması,
- Kıyafetlerin vücuda tam oturmaması vb. bir çok faktör sıralanabilir.
Bu belirtiler gerek çocuk gerekse ebeveyni tarafından fark edildiğinde, bir ortopedi hekimine başvurulması önemlidir. Daha sonrasında fizyoterapist destek ve yöntemlerile tedavi süreci başlatılmalıdır. Erken teşhis ve erken fizyoterapi çocuklarda skolyoz tedavisinin başarısını artırır.
Çocuklarda Skolyoz Neden Olur ?
Çocuklarda skolyozun kesin nedeni genellikle bilinmemektedir. Ancak, bazı durumlar çocuklarda skolyoz riskini artırabilir:
Bu faktörler;
- Genetik faktörler,
- Nöromusküler hastalıklar,
- Doğumsal anomaliler,
- Postür bozuklukları,
- Hızlı büyüme dönemleri,
- Masa başında fazla vakit geçirmek,
- Bozuk ayak yapısı,
- Bazı akademik çalışmalara göre immün sistem problemleri olabilir.
Çocuklarda Skolyoz Teşhisi Nasıl Konur ?
Skolyoz teşhisi, uzman hekimler tarafından yapılan fizik muayene ve görüntüleme teknikleri ile konur. Çocuğun omurgası öne eğildiğinde kaburga ve omurga eğrilikleri daha belirgin hale gelir. Röntgen, manyetik rezonans (MRI) ve bilgisayarlı tomografi (CT) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak eğriliğin yeri ve derecesi belirlenir. Daha sonrasında hekim – fizyoterapist iş birliği içerisinde çocuklarda skolyoz tedavisi programı oluşturularak fizyoterapiye yönelik terapi programı başlatılır.
Çocuklarda Skolyoz Tedavisi İçin Hangi Bölüme Başvurulması Gerekir ?
Çocuklarda skolyoz için hangi doktora gidilmeli ? Ya da çocuklarda skolyoz tedavisi için hangi bölüme başvurulmalı ? Sorusu aileler tarafından önemli ve sıklıkla aranan başlıklar arasında yer almaktadır. Çocukta skolyoz belirtileri fark edildiğinde ilk olarak bir ortopedi doktoruna başvurulmalıdır. Ortopedi doktoru, skolyozun teşhisini koyar ve eğriliğin derecesini belirler. Ardından, tedavi sürecinde bir fizyoterapist ile iş birliği yapılması önemlidir. Fizyoterapist, çocuğun omurga sağlığını korumak ve eğriliği düzeltmek için gerekli fizyoterapi ve rehabilitasyon programlarını planlar ve uygular. Ortopedi doktoru ve fizyoterapist, birlikte çalışarak çocuğun skolyoz tedavisini yönetir.
Çocuklarda Skolyoz Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
Skolyoz tedavisinde amaç, eğriliğin ilerlemesini durdurmak ve mevcut durumu düzeltmektir. Çocuklarda skolyoz tedavisi, omurga eğriliğinin derecesine ve çocuğun yaşına göre değişiklik gösterir.
- Çocuklarda Skolyuzu İzleme ve Takip: Hafif skolyoz vakalarında, düzenli olarak fizyoterapist ve hekim kontrolünde izlem yapılır. Eğrilik derecesi 10 derecenin altında olan çocuklar, belirli aralıklarla kontrol edilerek durumları izlenir. Ancak bilinmelidir ki skolyoz açısı kaç derece olursa olsun müdahale etmek ve düzeltmeye çalışmak en doğru yaklaşım şekli olacaktır.
- Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Fizyoterapi ve Rehabilitasyon: Fizyoterapi, skolyoz tedavisinde önemli bir rol oynar. Uzman fizyoterapistler tarafından uygulanan üç boyutlu skolyoza yönelik özel egzersiz programları, omurga kaslarını güçlendirerek eğriliği düzeltmeye yardımcı olur. Bunlarla birlikte osteopati, klinik pni terapi, ortopedik manuel terapi teknikleri fizyoterapi / rehabilitasyon programının önemli ayağını oluşturur. Egzersiz programları, skolyozun tipine ve derecesine göre kişiye özel olarak planlanır. Bu yöntem, özellikle erken teşhis edilen vakalarda oldukça etkilidir ve cerrahi müdahale gereksinimini neredeyse tamamen ortadan kaldırır.
- Çocuklarda Skolyoz Probleminde Korse Tedavisi: Orta ve yüksek dereceli skolyoz vakalarında, omurganın daha fazla eğilmesini önlemek için korse kullanımı önerilir. Korse, çocuğun omurgasını destekler ve eğriliğin ilerlemesini yavaşlatır. Korse tedavisi, özellikle büyüme çağındaki çocuklarda etkili sonuçlar verir. Korse kullanımı sırasında düzenli kontroller ve ayarlamalar yapılması önemlidir. Burada en önemli faktör çocuklarda skolyoz tedavisinde korse kullanımı tamamen kişiye özel olarak tasarlanmış şekilde olmalıdır.
- Cerrahi Müdahale: Ciddi skolyoz vakalarında, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi, omurganın düzeltilmesini ve stabilize edilmesini sağlar. Ameliyat, genellikle yüksek derecelerde eğriliği olan çocuklarda tercih edilir. Cerrahi müdahale sonrasında, çocuğun yaşam kalitesi önemli ölçüde artar ve eğrilik düzeltilir. Cerrahi müdahale öncesi fizyoterapi yöntem ve tekniklerinden faydalanmak ve destek almak ilk seçenek için daha doğru bir yol olabilir.
Çocuklarda Skolyoz Tedavisi Yöntemleri Nelerdir ?
Fizyoterapi, çocuklarda skolyoz tedavisinde sıkça kullanılan ve etkili sonuçlar veren bir yöntemdir.
Çocuklarda skolyoz tedavisinde kullanılan bazı fizyoterapi teknikleri:
- Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Schroth Metodu: Üç boyutlu egzersizler içeren bu yöntem, omurganın düzgün bir şekilde hizalanmasını sağlar ve skolyozun ilerlemesini durdurur. Çocuğa özel olarak planlanan egzersizlerle kas dengesizlikleri düzeltilir. Schroth Metodu, skolyozun farklı tipleri için uyarlanabilir ve her hastaya özgü bir tedavi planı sunar.
- Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde SEAS (Scientific Exercise Approach to Scoliosis): Bilimsel egzersiz yaklaşımı olarak bilinen SEAS, skolyozun tipine ve derecesine göre özelleştirilmiş egzersiz programları sunar. Bu yöntem, omurganın stabilitesini artırarak eğriliği düzeltir. SEAS, skolyoz tedavisinde kanıta dayalı yaklaşımlar kullanarak etkili sonuçlar elde eder.
- Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Pilates Uygulamaları: Pilates, omurga sağlığı için faydalı olan bir egzersiz yöntemidir. Çocuklarda skolyoz tedavisinde, postürün düzeltilmesine ve kasların güçlenmesine yardımcı olur. Pilates egzersizleri, omurganın doğru hizalanmasını sağlar ve vücut farkındalığını artırır. Çocuklarda skolyoz tedavisinde pilates uygulaması sadece ve sadece fizyoterapistiniz tarafından uygulanabilir.
- Yoga: Yoga, esneklik ve dengeyi artırarak omurga sağlığını destekler. Skolyoz tedavisinde, uzman rehberliğinde yapılan yoga egzersizleri faydalı olabilir. Yoga, aynı zamanda stresi azaltarak çocuğun genel sağlığını iyileştirir. Çocuklarda skolyoz tedavisinde yoga uygulaması sadece ve sadece fizyoterapistiniz tarafından uygulanabilir.
- Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Miyofasyal Serbest Bırakma Tekniği: Bu teknik, kas ve fasya dokusunu gevşeterek omurganın doğru hizalanmasına yardımcı olur. Miyofasiyal serbest bırakma, skolyozlu çocuklarda kas gerginliğini azaltır ve hareket aralığını artırır.
Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Multidisipliner ve Bütüncül Yaklaşım
Çocuklarda skolyoz tedavisinde multidisipliner yaklaşım büyük önem taşır. Hekim, fizyoterapist ve gerektiğinde psikolog gibi uzmanların iş birliği ile çocuğa en uygun tedavi planı oluşturulur. Bu yaklaşım, tedavi sürecinin başarısını artırır ve çocuğun yaşam kalitesini iyileştirir. Multidisipliner yaklaşım, çocuğun fiziksel, duygusal ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamayı hedefler.
Özellikle multidisipliner ve bütüncül çalışma ilkesi dahilinde çocuklarda skolyoz ve psikolojik destekte çoğu kez önemli olabiliyor. Çünkü özellikle yüksek dereceye sahip skolyoz vakalarında görsel olarak bedende bozukluk olabileceği için çocuklarda psikolojik yüklenimleri ve olumsuzlukları olabiliyor. Bu yüzden skolyoz, çocuklarda psikolojik etkiler de yaratabilir. Vücut görüntüsündeki değişiklikler ve ağrı, çocuğun özgüvenini ve sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, skolyoz tedavisinde psikolojik destek de önemli bir rol oynar. Ailelerin ve çocukların bu süreçte desteklenmesi, tedaviye uyumu ve genel iyilik halini artırır.
Çocuklarda skolyoz tedavisinde özellikle kilosu olan çocuklarda ise mutlaka fizyoterapist desteği ile birlikte diyetisyen desteğide multidisipliner çalışma ilkesi kapsamında sağlanabilir. Böylece skolyoz tedavisinin başarısıda arttırılmış olur.
Çocuklarda Skolyoz Kaç Yaşa Kadar Düzelir ?
Çocuklarda skolyoz tedavisinin etkinliği, büyük ölçüde teşhis ve tedaviye başlama yaşına, eğriliğin derecesine, tedavi yöntemlerine ve çocuğun genel sağlık durumuna bağlıdır. Özellikle bu hususta hekim – fizyoterapist iş birliği tedavinin başarısı için büyük önem taşır. Skolyozun düzelme potansiyeli genellikle büyüme süreci boyunca devam eder. Bu nedenle özellikle çocuklarda skolyoz tedavisinde erken teşhis ve tedavisi çok önemlidir.
- Erken Çocukluk Dönemi (0-10 Yaş) Bu dönemde skolyoz genellikle doğumsal (konjenital) veya nöromusküler nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Tedaviye erken başlandığında, skolyozun düzelme şansı daha yüksektir. Fiziksel terapi, korse kullanımı ve nadiren cerrahi müdahale ile eğrilik kontrol altına alınabilir ve ilerlemesi durdurulabilir.
- Pre-adölesan Dönem (10-12 Yaş) Bu yaş grubunda, skolyoz genellikle idiopatik (nedeni bilinmeyen) olarak teşhis edilir. Erken müdahale ve düzenli izlem, eğriliğin ilerlemesini yavaşlatmada ve düzeltmede etkili olabilir. Bu dönemde fizyoterapi ve korse kullanımı sıkça tercih edilen tedavi yöntemleridir.
- Adölesan Dönem (13-18 Yaş) Adölesan dönemde skolyozun düzelme potansiyeli hala mevcuttur, ancak bu yaş grubunda eğriliğin ilerlemesi daha hızlı olabilir. Büyüme plakalarının kapanması ile birlikte omurgadaki değişikliklerin kalıcı hale gelmesi mümkündür. Bu nedenle, tedaviye mümkün olan en kısa sürede başlamak önemlidir. Bu dönemde korse kullanımı ve fizyoterapi, cerrahi müdahalelerle birlikte değerlendirilebilir.
- Büyüme Sürecinin Tamamlanması Çocuklarda skolyoz tedavisi, büyüme süreci tamamlanana kadar (genellikle 18 yaş civarı) etkili olabilir. Büyüme tamamlandıktan sonra omurgadaki eğrilik genellikle stabilize olur, ancak düzelme olasılığı azalır. Bu noktada, fizik tedavi daha çok mevcut durumun korunmasına ve ağrı yönetimine odaklanır.
Sonuç olarak; çocuklarda skolyozun düzelme potansiyeli, tedaviye başlama yaşı ve kullanılan tedavi yöntemlerine bağlı olarak değişir. Erken teşhis ve tedavi, omurga eğriliğinin ilerlemesini durdurma ve düzeltme şansını artırır. Çocuğunuzda skolyoz belirtileri fark ediyorsanız, uzman bir hekime ve fizyoterapiste başvurarak gerekli değerlendirmeleri yaptırmanız önemlidir. Erken müdahale, sağlıklı bir omurga ve mutlu bir gelecek için kritik öneme sahiptir.
Çocuklarda Skolyoz Fizik Tedavi İle Düzelir Mi ?
Skolyozun fizik tedavi ile düzelip düzelmeyeceği, skolyozun tipine, derecesine ve hastanın yaşına bağlı olarak değişir. Fizik tedavi, özellikle erken teşhis edildiğinde ve uygun yöntemlerle uygulandığında skolyozun ilerlemesini durdurabilir ve omurga eğriliğini düzeltebilir.
Bu konuda bilinmesi gerekenler:
- Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Erken Teşhis ve Müdahale: Fizik tedavi, skolyozun erken teşhis edilmesi durumunda daha etkili olabilir. Özellikle büyüme çağındaki çocuklarda, omurga hala esnek olduğu için fizik tedavi yöntemleri ile eğriliğin düzelme şansı yüksektir.
- Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Egzersiz Programları: Fizik tedavide uygulanan egzersiz programları, omurga ve sırt kaslarını güçlendirerek skolyozun ilerlemesini durdurabilir. Özellikle Schroth Metodu gibi üç boyutlu egzersiz programları, skolyozun düzeltilmesinde önemli rol oynar. Bu yöntemler, omurganın doğru hizalanmasını sağlar ve kas dengesizliklerini düzeltir. Çocuklarda skolyoz tedavisinde egzersiz uygulaması sadece ve sadece bu alanda özelleşmiş bir uzman fizyoterapistiniz tarafından uygulanabilir.
- Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Korse Kullanım: Orta ve yüksek dereceli skolyoz vakalarında, fizik tedavi korse kullanımı ile birlikte uygulandığında daha etkili sonuçlar verir. Korse, omurgayı desteklerken, fizik tedavi kasları güçlendirir ve postürü düzeltir. Bu kombinasyon, omurga eğriliğinin düzeltilmesinde önemli bir rol oynar. Korse tedavisinde önemli olan korse kullanımı tamamen kişiye özel olarak tasarlanmış şekilde olmalıdır.
- Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Cerrahi Müdahale Gerektirmeyen Durumlar: Hafif ve orta dereceli skolyoz vakalarında, cerrahi müdahale gerekmeden fizik tedavi yöntemleri ile başarılı sonuçlar elde edilebilir. Ancak, ciddi skolyoz vakalarında fizik tedavi tek başına yeterli olmayabilir ve cerrahi müdahale gerekebilir. Burada hekim – fizyoterapist ortak görüşü büyük önem taşır.
- Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Yaşam Kalitesinin Artırılması: Fizik tedavi, skolyoz hastalarının yaşam kalitesini artırmada önemli bir rol oynar. Ağrıyı azaltır, hareket kabiliyetini artırır ve günlük aktiviteleri daha rahat yapmayı sağlar. Bu da hastaların genel sağlık durumunu ve yaşam kalitesini olumlu yönde etkiler.
Çocuklarda Skolyoz Tedavisinde Fizyoterapinin Bilimsel ve Akademik Başarısı
- Kuru, T., Yeldan, İ., Dereli, E. E., Dikici, F., & Çolak, İ. (2012). “The Efficacy of Three-Dimensional Schroth Exercises in Adolescent Idiopathic Scoliosis: A Randomized Controlled Clinical Trial.” Bu çalışma, Schroth egzersizlerinin adolescent idiopatik skolyoz tedavisindeki etkinliğini araştırmıştır. Araştırmada, 50 skolyozlu çocuk üzerinde yapılan deneylerde Schroth egzersizlerinin omurga eğriliğini önemli ölçüde azalttığı ve postürü düzelttiği bulunmuştur. Çalışmanın bulguları, üç boyutlu egzersizlerin skolyoz tedavisinde etkili olduğunu göstermektedir. (Schroth Exercises in Scoliosis)
- Monticone, M., Ambrosini, E., Cazzaniga, D., Rocca, B., & Ferrante, S. (2016). “Active Self-Correction and Task-Oriented Exercises Reduce Spinal Deformity and Improve Quality of Life in Subjects with Mild Adolescent Idiopathic Scoliosis. Results of a Randomized Controlled Trial.” Bu çalışmada, aktif öz-düzeltme ve görev odaklı egzersizlerin hafif adolescent idiopatik skolyozlu bireylerde omurga deformitesini azalttığı ve yaşam kalitesini artırdığı bulunmuştur. Araştırma, fizyoterapi uygulamalarının skolyoz tedavisindeki etkinliğini vurgulamakta ve fizyoterapistin rolünü öne çıkarmaktadır. (Active Self-Correction in Scoliosis)
- Negrini, S., Donzelli, S., Aulisa, A. G., Czaprowski, D., Schreiber, S., de Mauroy, J. C., … & Bettany-Saltikov, J. (2018). “2016 SOSORT Guidelines: Orthopaedic and Rehabilitation Treatment of Idiopathic Scoliosis During Growth.” Bu çalışma, büyüme dönemindeki idiopatik skolyozun ortopedik ve rehabilitasyon tedavisine yönelik 2016 SOSORT kılavuzlarını sunmaktadır. Kılavuzlar, skolyoz tedavisinde fizyoterapinin önemini vurgulamakta ve fizyoterapistlerin tedavi sürecindeki kritik rolünü detaylandırmaktadır. Bu kapsamlı rehber, klinik uygulamalarda standart oluşturmak amacıyla önemli bilgiler sunmaktadır. (SOSORT Guidelines)
- Romano, M., Negrini, S., Parzini, S., Tavernaro, M., Zaina, F., & Donzelli, S. (2015). “Exercises for Adolescent Idiopathic Scoliosis: A Cochrane Systematic Review.” Bu sistematik inceleme, adolescent idiopatik skolyozlu bireyler için egzersizlerin etkinliğini değerlendiren çalışmaların bir derlemesidir. İnceleme, egzersizlerin skolyozun ilerlemesini yavaşlattığını ve postüral kontrolü iyileştirdiğini göstermektedir. Fizyoterapistlerin uyguladığı egzersiz programlarının, skolyoz tedavisinde önemli bir yer tuttuğu vurgulanmaktadır. (Cochrane Review on Scoliosis Exercises)
- Weinstein, S. L., Dolan, L. A., Wright, J. G., & Dobbs, M. B. (2013). “Effects of Bracing in Adolescents with Idiopathic Scoliosis.” Bu çalışma, adolescent idiopatik skolyozlu bireylerde korse kullanımının etkilerini araştırmaktadır. Korse kullanımının skolyoz ilerlemesini yavaşlattığı ve eğriliği önemli ölçüde azalttığı gösterilmiştir. Çalışma, korse tedavisi ile birlikte uygulanan fizyoterapi programlarının etkinliğini ve fizyoterapistin bu süreçteki kritik rolünü desteklemektedir. (Effects of Bracing in Scoliosis)
Bu akademik çalışmalar, çocuklarda skolyoz tedavisinde fizyoterapinin önemini ve fizyoterapistlerin etkisini açıkça göstermektedir. Bu kaynaklar, tedavi sürecinde multidisipliner yaklaşımların ve fizyoterapi uygulamalarının başarısını vurgulamaktadır.
Toparlayacak olursak;
Çocuklarda skolyoz tedavisi, erken teşhis ve doğru müdahale ile başarılı sonuçlar verebilir. Fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamaları, omurga sağlığını korumak ve eğriliği düzeltmek için etkili yöntemler sunar.
Çocuğunuzda skolyoz belirtileri fark ediyorsanız, uzman bir hekime başvurarak gerekli değerlendirmeleri yaptırmanız ve daha sonrasında fizyoterapistinize danışmanız önemlidir. Sağlıklı bir omurga ve mutlu bir gelecek için erken müdahale şarttır. Unutulmamalıdır ki, skolyoz tedavisi bir ekip işidir ve bu ekibin en önemli parçalarından biri fizyoterapistlerdir. Hekim ve fizyoterapist iş birliği ile çocuklarda skolyoz tedavisinde yüksek başarı elde edilebilir. Çocuklarda skolyoz tedavisi yazımız hakkında merak ettiklerinizi cevaplamak, çocuklarda skolyoz tedavisi konusunda fizyoterapiye yönelik teknik ve metotlar için destek almak ve çok daha fazlası için iletişim sekmemizi tıklayarak bizlerle iletişime geçebileceğinizi unutmayın.
Özgür, ağrısız, hareketli sağlıklı yarınlara…