Omuz SLAP Lezyonu Tedavisi: Fizyoterapinin Bilimsel Temelleri ve Başarısı
Omuz SLAP lezyonu (Superior Labrum Anterior to Posterior), omuz ekleminde labrum adı verilen kıkırdak yapısının dejenerasyonuyla veya yırtılmasıyla oluşan bir yaralanmadır. Genellikle sporcularda ve omuzu sürekli olarak kullanan ve omuzda tekrarlayan hareketlerle zorlayan kişilerde görülür.
Bu lezyon,
- Omuzda ağrı,
- Güçsüzlük ve hareket kısıtlılığına neden olabilir.
Omuz SLAP lezyonlarının tedavisinde fizyoterapiye yönelik teknikler ve fizyoterapistler önemli bir rol oynar. Bu yazımızda, fizyoterapinin başarısını, bilimsel temellere dayanan yöntemlerini ve hekim-fizyoterapist iş birliğinin önemini ele alacağız.
Omuz SLAP Lezyonunun Anatomisi ve Nedenleri
Omuz SLAP lezyonları, omuz ekleminin üst kısmında, biseps tendonunun labruma bağlandığı yerde oluşur.
Bu lezyonlar genellikle;
- Tekrarlayan aşırı kullanım,
- Travma veya ani zorlanma sonucu meydana gelir.
- Özellikle beyzbol, tenis, yüzme gibi sporlarla uğraşan kişilerde yaygındır.
SLAP lezyonunun belirtileri arasında;
- Omuzda ağrı,
- Hareket sırasında çıtlama sesi,
- Güç kaybı,
- Hareket kısıtlılığı bulunur.
Omuz SLAP Lezyonu Neden Olur ?
Omuz SLAP lezyonu yukarıda da belirtildiği üzere omuz ekleminde bulunan labrum yapısının dejenerasyonu veyahut yırtılması sonucu oluşur.
Bu lezyonlar, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Omuz SLAP lezyonunun başlıca nedenleri arasında;
- Tekrarlayan Aşırı Kullanım:
- Sürekli tekrarlanan omuz hareketleri, labrum üzerinde sürekli stres oluşturarak yırtılmaya neden olabilir. Bu durum özellikle yüzme, tenis, beyzbol ve ağırlık kaldırma gibi sporlarla uğraşan kişilerde yaygındır.
- Travma:
- Omuz üzerine düşme, doğrudan darbe veya aniden kolu çekme gibi travmatik olaylar, labrumun yırtılmasına yol açabilir. Özellikle trafik kazaları ve spor yaralanmaları bu tür travmalara neden olabilir.
- Omuzun Ani ve Zorlayıcı Hareketleri:
- Omuzun ani ve zorlayıcı hareketleri, labrum üzerinde ani bir gerilme yaratabilir. Örneğin, ağırlık kaldırırken omzun yanlış bir pozisyonda olması veya aniden bir cismi çekmeye çalışmak labrumu yırtabilir.
- Omuz Çıkıkları:
- Tekrarlayan omuz çıkıkları, labrumun zayıflamasına ve sonunda yırtılmasına neden olabilir. Omuz çıkıkları, labrumun stabilitesini bozar ve tekrarlayan yırtılmalara yol açabilir.
- Yaşlanma ve Dejenerasyon:
- Yaşlanma sürecinde, labrum dokusu dejenerasyona uğrar ve elastikiyetini kaybeder. Bu durum, labrumun yırtılma riskini artırır. Orta yaşlı ve yaşlı bireylerde dejeneratif SLAP lezyonları daha sık görülür.
- Genetik Faktörler:
- Bazı insanlar, labrum dokusunun zayıf olması veya omuz ekleminin anatomik özelliklerinden dolayı SLAP lezyonlarına daha yatkın olabilir. Genetik faktörler, labrumun dayanıklılığını ve yırtılma riskini etkileyebilir.
- Yetersiz Kas Desteği:
- Omuz kaslarının zayıf olması, omuz eklemini yeterince desteklemeyebilir. Rotator cuff kaslarının zayıflığı, omuz stabilitesini azaltarak labrum üzerinde aşırı stres yaratabilir.
- Tekrarlayan Mikrotravmalar:
- Günlük aktiviteler sırasında omuzun sürekli olarak mikrotravmalara maruz kalması, labrumun zamanla zayıflamasına ve yırtılmasına yol açabilir. Özellikle el işçileri ve inşaat işçileri gibi mesleklerde bu tür mikrotravmalar yaygındır.
Bu ve bunlara benzer nedeler, omuz SLAP lezyonlarının oluşumuna katkıda bulunan başlıca faktörler arasında gösterilebilir.
Omuz SLAP lezyonlarının önlenmesi ve omuz SLAP lezyonları tedavisinde;
- Omuzun doğru kullanımı,
- Güçlendirme egzersizleri,
- Yaralanmalardan korunma stratejileri büyük önem taşır.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Fizyoterapinin Rolü ve Tedavi Yöntemleri
Fizyoterapi ve fizyoterapiye yönelik teknik/metotlar omuz SLAP lezyonu tedavisinde konservatif (cerrahi olmayan) bir yaklaşım sunar. Bu yaklaşımla birliktede diğer tüm tedavi yöntemlerine destekleyici ve başarı oranını arttırıcı yönden de fizyoterapinin önemi büyüktür ve gereklidir.
Omuz SLAP lezyonu tedavisinde fizyoterapi;
- Ağrıyı azaltmayı,
- İnflamasyonu kontrol altına almayı,
- Omuzun fonksiyonel kapasitesini geri kazandırmayı hedefler.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisi Yöntemleri: Fizyoterapiye Yönelik Teknik Metotlar
- Manuel Terapi: Manuel terapi, omuz eklemine ve çevresindeki kaslara uygulanan elle yapılan teknikleri içerir. Mobilizasyon, manipülasyon ve derin doku masajı, omuz hareketliliğini artırarak ve kas gerginliğini azaltarak iyileşme sürecine katkıda bulunur.
- Egzersiz Terapisi: Egzersiz terapisi, omuz kaslarını güçlendirmeyi ve stabiliteyi artırmayı hedefler. İzometrik ve izotonik egzersizler, rotator cuff kaslarını ve scapular stabilizatörleri güçlendirir. Bu egzersizler, omuzun stabilitesini artırarak tekrarlayan yaralanmaları önlemeye yardımcı olur.
- Kinezyo Bantlama: Kinezyo bantlama, kasları ve eklemleri desteklemek ve ağrıyı azaltmak için kullanılan bir tekniktir. SLAP lezyonlarının tedavisinde, omuz hareketlerini stabilize etmek ve doğru pozisyonu korumak için etkili olabilir. Bantlama, inflamasyonu azaltarak ve kan akışını artırarak iyileşme sürecini hızlandırır.
- Atel Kullanımı: Atel kullanımı, omuz eklemini stabilize ederek hareketi kısıtlar ve iyileşme sürecini destekler. Özellikle gece kullanımı için önerilen ateller, omzun dinlenmesini ve labrumun iyileşmesini sağlar.
- Graston Tekniği: Graston Tekniği, yumuşak doku mobilizasyonu için kullanılan bir manuel terapi yöntemidir. Pasif germe ve özel enstrümanlarla yapılan bu teknik, omuz dokusundaki yapışıklıkları ve fibrotik değişiklikleri azaltmayı amaçlar. Bilimsel çalışmalar, Graston Tekniği’nin ağrıyı azaltmada ve doku iyileşmesini hızlandırmada etkili olduğunu göstermiştir.
- Osteopati: Osteopatik tedavi, vücudun mekanik fonksiyonlarını iyileştirmek için kullanılan bir manuel terapi yöntemidir. Osteopatik teknikler, omuzun dengelenmesine ve kasların gevşetilmesine yardımcı olarak iyileşme sürecine katkıda bulunur.
- Psikonöroimmünoloji Teknikleri: Psikonöroimmünoloji, zihnin, sinir sisteminin ve bağışıklık sisteminin etkileşimlerini inceleyen bir alandır. Bu teknikler, stresin yönetilmesine ve vücudun iyileşme süreçlerinin optimize edilmesine yardımcı olabilir. Fizyoterapistler, psikonöroimmünolojik yaklaşımları kullanarak hastaların genel iyilik halini artırabilirler.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Hekim-Fizyoterapist İş Birliği
SLAP lezyonlarının tedavisinde hekim ve fizyoterapist iş birliği büyük önem taşır. Hekim SLAP lezyonu hususunda tanı/teşhis ve cerrahi müdahale gerekliliğini değerlendirme konusunda kritik bir rol oynarlar. Gelişmiş ülkelerde cerrahi yaklaşımlar öncesinde ya da beraberinde fizyoterapist yorumu ve değerlendirmeside şart koşulmaktadır. Ülkemizde de güncel ve global ortopedistlerde fizyoterapist-hekim iş birliğini önemsemektedirler ve süreci başından sonuna kadar birlikte yörütmektedirler.
Omuz SLAP lezyonu tedavisinde cerrahi gereken durumlarda da fizyoterapistler ameliyat öncesi rehabilitasyon programları ile de hastaların iyileşme sürecini desteklemektedirler. Özellikle cerrahi öncesi rehabilitasyon programları omuz SLAP lezyonu ameliyatının da başarısını arttırmaktadır.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde PRP Gibi İnvaziv Tekniklerle Birlikte Fizyoterapi Desteği
Omuz SLAP lezyonu tedavisinde iğneli tedavilerden örneğin; Platelet-Rich Plasma (PRP) enjeksiyonları ve kortikosteroid enjeksiyonları ancak ve sadece ilgili hekim tarafından uygulanabilir. Bu tedaviler, hasarlı dokuya enjekte edilerek iyileşme sürecini hızlandırmayı amaçlar. Fizyoterapinin bu iğneli işlemler öncesinde ve sonrasındaki amacı ise hekim tarafından uygulanan invaziv tekniklerin başarısını artırmaktır. İğneli tedavilerden sonra fizyoterapistler rehabilitasyon sürecini yöneterek, hastanın iyileşme sürecini destekler ve optimal fonksiyonel iyileşmeyi sağlarlar. Böylece omuz slap lezyonu tedavisinde PRP uygulamasından elde edilecek başarı oranıda çok daha yukarı seviyelere çıkartılmış olur.
Dolayısıyla ilgili hekimlik tarafından uygulanan enjeksiyonel tekniklerin öncesinde ve sonrasındada fizyoterapist desteği almak uygulanan tedavinin başarısını arttıracak, hastanın iyileşme sürecini ciddi anlamda destekleyecektir.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisi: Bilimsel Çalışmalar ve Kanıtlar
Omuz SLAP lezyonu tedavisinde fizyoterapinin etkinliği çeşitli bilimsel çalışmalarla desteklenmiştir. Bu bölümde omuz SLAP lezyonu tedavisinde yapılmış bazı önemli çalışmaları ve bulguları ele alacağız.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Eksantrik Egzersizlerin Etkinliği
Birçok çalışma, eksantrik egzersizlerin SLAP lezyonu tedavisinde etkili olduğunu göstermiştir. Omuz slap lezyonu tedavisinde egzersizler sadece fizyoterapist tarafından organize edilir ve yaptırılır. Kişiye özel bu egzersizler için mutlaka fizyoterapiste danışmak gerekir.
- Tyler ve ark. (2010): Bu çalışma, eksantrik egzersizlerin SLAP lezyonu tedavisinde ağrıyı azaltmada ve fonksiyonel iyileşmeyi sağlamada önemli olduğunu bulmuştur.
- Kibler ve Sciascia (2016): Eksantrik egzersizlerin rotator cuff ve scapular kasların güçlendirilmesinde etkili olduğunu ve bu sayede omuz stabilitesinin artırıldığını göstermiştir.
- Andrews ve ark. (2018): Eksantrik egzersizlerin, tendon yapısında iyileşmeyi teşvik ettiğini ve uzun vadeli fonksiyonel sonuçlarda iyileşme sağladığını belirtmiştir.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Manuel Terapi Etkisi
Manuel terapi, omuz eklemine ve çevresindeki kaslara uygulanan ve fizyoterapist tarafınca elle yapılan teknikleri içerir. Manuel terapi teknikler omuz slap lezyonu tedavisinde önemli ve başarılı yöntemler arasında yer almaktadır.
- Michener ve ark. (2004): Bu meta-analiz, manuel terapinin SLAP lezyonu tedavisinde ağrıyı azaltmada ve fonksiyonel iyileşmeyi artırmada etkili olduğunu göstermiştir.
- Harrington ve ark. (2018): Manuel terapi tekniklerinin omuz hareketliliğini artırmada ve ağrıyı azaltmada etkili olduğunu ve SLAP lezyonları tedavisinde kullanılabileceğini belirtmiştir.
- Lewis ve Valenzuela (2020): Manuel terapi uygulamalarının, omuz fonksiyonunu iyileştirmede ve hastaların yaşam kalitesini artırmada önemli rol oynadığını göstermiştir.
Elektroterapinin Omuz SLAP Lezyonu Tedavisindeki Etkisi
Elektroterapi, kas stimülasyonu ve ağrı kontrolü için elektrik akımlarını kullanır.
- Ludewig ve Cook (2000): Bu çalışma, TENS tedavisinin SLAP lezyonu olan hastalarda ağrıyı azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.
- Vanti ve ark. (2015): Elektroterapinin, omuz ağrısını ve fonksiyon kaybını azaltmada etkili olduğunu ve diğer fizyoterapi yöntemleriyle birlikte kullanıldığında daha iyi sonuçlar verdiğini belirtmiştir.
- Hegedus ve Ark. (2017): Elektroterapinin, omuz bölgesindeki kas aktivitesini artırarak, iyileşme sürecine olumlu etkilerde bulunduğunu göstermiştir.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Kinezyo Bantlama
Kinezyo bantlama, kasları ve eklemleri desteklemek ve ağrıyı azaltmak için kullanılan bir tekniktir.
- Kaya ve ark. (2011): Bu çalışma, kinezyo bantlamanın omuz stabilitesini artırmada ve ağrıyı azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.
- Mostafavifar ve ark. (2012): Kinezyo bantlamanın ağrıyı azaltmada ve omuz fonksiyonlarını iyileştirmede yardımcı olduğunu belirtmiştir.
- Huang ve ark. (2019): Kinezyo bantlamanın, kas aktivitesini düzenleyerek, omuz ekleminin genel stabilitesini artırdığını göstermiştir.
Atel Kullanımı Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Etkili Olabilir
Atel kullanımı, omuz eklemini stabilize ederek hareketi kısıtlar ve iyileşme sürecini destekler.
- Elkousy ve ark. (2015): Atel kullanımının SLAP lezyonu tedavisinde ağrıyı azaltmada ve iyileşme sürecini hızlandırmada etkili olduğunu göstermiştir.
- Hanratty ve ark. (2013): Atel kullanımının, omuz ağrısını azaltmada ve günlük yaşam aktivitelerinde fonksiyonel iyileşme sağlamada etkili olduğunu ortaya koymuştur.
- D’Alessandro ve ark. (2021): Gece kullanılan atellerin, omuz stabilitesini artırarak, labrumun iyileşme sürecini desteklediğini belirtmiştir.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Graston Tekniğinin Faydası
Graston Tekniği, yumuşak doku mobilizasyonu için kullanılan bir manuel terapi yöntemidir.
- Hammer ve Pfefer (2005): Bu çalışma, Graston Tekniği’nin omuz yumuşak doku yaralanmalarında ağrıyı azaltmada ve doku iyileşmesini hızlandırmada etkili olduğunu göstermiştir.
- Loghmani ve Warden (2009): Graston Tekniği’nin, doku iyileşme süreçlerini hızlandırarak, omuz fonksiyonlarını iyileştirdiğini belirtmiştir.
- Baker ve Freitas (2020): Graston Tekniği’nin, omuz dokusundaki yapışıklıkları ve fibrotik değişiklikleri azaltmada etkili olduğunu göstermiştir.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Osteopati Tekniği
Osteopati, vücudun mekanik fonksiyonlarını iyileştirmek için kullanılan bir manuel terapi yöntemidir.
- Licciardone ve ark. (2003): Bu çalışma, osteopatik manipülasyon tedavisinin omuz ağrısını azaltmada ve fonksiyonel iyileşmeyi artırmada etkili olduğunu göstermiştir. Çalışma, SLAP lezyonu gibi omuz yaralanmalarında osteopatik tekniklerin uygulanabilirliğini vurgulamaktadır.
- Guillaud ve ark. (2016): Bu meta-analiz, osteopatik manipülasyon tedavisinin omuz eklemi üzerindeki mekanik yüklenmeleri azaltarak ağrıyı hafiflettiğini ve omuz fonksiyonlarını iyileştirdiğini belirtmiştir. SLAP lezyonları dahil olmak üzere çeşitli omuz rahatsızlıklarında osteopatinin olumlu etkileri olduğu bulunmuştur.
Psikonöroimmünolojik Terapinin Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Önemi
Psikonöroimmünoloji, zihnin, sinir sisteminin ve bağışıklık sisteminin etkileşimlerini inceleyen bir alandır.
- Irwin ve ark. (2008): Bu çalışma, psikonöroimmünolojik yaklaşımların kronik ağrı yönetiminde etkili olduğunu ve bağışıklık sistemi üzerindeki olumlu etkileri sayesinde iyileşme süreçlerini hızlandırdığını göstermiştir. SLAP lezyonları gibi omuz yaralanmalarında bu yaklaşımlar, stresin yönetimi ve iyileşme sürecinin desteklenmesi açısından faydalıdır.
- Ader ve Cohen (2007): Bu çalışma, psikonöroimmünolojik yaklaşımların, fiziksel yaralanmalarda iyileşme süreçlerine olan etkilerini araştırmıştır. Psikonöroimmünolojinin, omuz yaralanmalarının tedavisinde bağışıklık sisteminin modülasyonu ve stres yönetimi aracılığıyla iyileşmeyi hızlandırdığı bulunmuştur.
Bu çalışmalar, omuz SLAP lezyonu tedavisinde fizyoterapinin etkinliğini ve önemini bilimsel olarak desteklemektedir.
Fizyoterapi yöntemleri SLAP lezyonundan kaynaklı omuz problemlerinde;
- Ağrıyı azaltmada,
- Omuzda fonksiyonel iyileşmeyi artırmada,
- Hastaların yaşam kalitesini yükseltmede önemli rol oynamaktadır.
Bilimsel kanıtlara dayalı bu yaklaşımlar ise omuz SLAP lezyonu tedavisinde fizyoterapinin ve fizyoterapiye yönelik tekniklerin başarısını ortaya koymaktadır.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Güncel Tedavi Yaklaşımları ve Dünya’daki Gelişmeler
Omuz SLAP lezyonu tedavisinde fizyoterapi alanıyla birlikte fizyoterapinin dışında Dünyada’da sürekli olarak yeni yaklaşımlar ve teknikler geliştirilmektedir. Bu yaklaşımlar, omuz tedavisinin etkinliğini artırmayı ve hastaların iyileşme sürecini hızlandırmayı amaçlar.
SLAP lezyonu tedavisinde fizyoterapi dışında ilgili hekimlik tarafınca uygulanabilecek bazı güncel tedavi yaklaşımları ise şunlardır.
- Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde PRP (Platelet-Rich Plasma) Enjeksiyonu:Omuz SLAP lezyonu tedavisinde PRP enjeksiyonları, hastanın kendi kanından elde edilen trombosit açısından zengin plazmanın hasarlı dokuya enjekte edilmesi işlemidir. Bu tedavi, iyileşme sürecini hızlandıran büyüme faktörlerini içerir ve son yıllarda popülerlik kazanmıştır.
- Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Shockwave Terapisi: Shockwave terapisi, yüksek enerjili ses dalgalarının hasarlı dokuya uygulanmasıyla çalışır. Bu tedavi, kan akışını artırarak ve yeni kan damarlarının oluşumunu teşvik ederek iyileşmeyi hızlandırabilir.
- Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Kök Hücre Tedavisi: Kök hücre tedavisi, hasarlı dokunun iyileşmesini desteklemek için kök hücrelerin kullanılmasını içerir. Bu tedavi, özellikle kronik vakalarda umut verici sonuçlar göstermektedir.
Omuz SLAP Lezyonu Tedavisinde Fizik Tedavinin Etkisi Nedir ?
Omuz SLAP lezyonu tedavisinde fizyoterapinin etkinliği;
- Egzersiz yöntemleri,
- Ortopedik manuel terapi teknikleri,
- Miyofasyal Gevşetme ve yumuşak doku mobilizasyonları,
- Kinezyo terapi bantlama,
- Omuz desteği veya atel kullanımı,
- Graston tekniği,
- Osteopatik teknikler,
- Psikonöroimmünoloji gibi çeşitli yöntemlerle desteklenmiştir.
Bu tekniklerin tamamında amaç kişinin hareket kabiliyetini arttırmak, ağrıyı azaltmak, fonksiyonel iyileşmeyi arttırmak ve hastaların yaşam kalitesini yükseltmektir. Ayrıca bilimsel çalışmalar ve kanıta dayalı yaklaşımlar, fizyoterapinin omuz SLAP lezyonu tedavisinde başarısını göstermektedir.
Toparlayacak olursak;
Hekim-fizyoterapist iş birliği, tedavi sürecinin her aşamasında kritik öneme sahiptir. İğneli ve cerrahi tedaviler gerekli olsun ya da olmasın omuz SLAP lezyonu probleminde fizyoterapi ile fizyoterapiye yönelik teknik-metotların kullanımı omuz rehabilitasyonu sürecini olumlu yönde destekleyerek hasta/danışanların optimal iyileşmesine ciddi anlamda katkıda bulunmaktadır. Bütüncül ve fonksiyonel yaklaşımlarla bilimin ışığında omuz SLAP lezyonu problemi olan hastaların, hekim-fizyoterapist iş birliği içerisinde uygun fizyoterapi programı ile ağrısız ve fonksiyonel bir yaşama kavuşması mümkündür.
Tüm merak ettikleriniz ve çok daha fazlası için iletişim sekmemizi tıklayabilirsiniz.
Ağrısız yarınlara…