Skolyozda Korse Tedavisi: Fizyoterapinin Önemi ve Bilimsel Temelleri
Skolyoz, omurganın anatomik normal yapısından saparak kendi ekseni içerisinde veyahut yana doğru eğrilmesi olarak tanımlanan bir tür omurga deformitesidir. Omurgadaki bu eğrilik, estetik sorunlar ve hareket kısıtlılığı yaratmanın yanı sıra, zamanla vücudun denge ve fonksiyonlarına da olumsuz sonuçlar ortaya çıkarabilir. Skolyozun ilerleyici doğası nedeniyle erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır. Skolyozun tedavisinde cerrahi müdahaleler, egzersiz programları ve özellikle skolyoz korsesi tedavisi önemli bir yer tutar. Bu yazıda, skolyozda korse tedavisinin fizyoterapi açısından başarı oranları, kullanılan bilimsel metotlar ve fizyoterapist ile hekim iş birliğinin önemi üzerinde durulacaktır.
Skolyoz Nedir ve Kimleri Etkiler ?
Skolyoz, omurganın normal S veya C şeklindeki kıvrımından saparak, omurların yana doğru eğilmesi ve dönmesi ile karakterizedir. Bu durum omurganın yapısal veya fonksiyonel bozukluklarından kaynaklanabilir. Yapısal skolyoz omurgadaki kemik anomalilerinden kaynaklanırken, fonksiyonel skolyoz genellikle kas dengesizlikleri ve duruş bozuklukları ile ilişkilidir. Genellikle ergenlik döneminde hızlı büyüme dönemlerinde tespit edilen skolyoz, kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır.
Skolyozda Korse Tedavisi Nedir ?
Korse tedavisi, skolyoz eğriliğini kontrol altına almak, ilerlemesini durdurmak ve omurganın normal hizasını korumak amacıyla uygulanan bir yöntemdir. Skolyozun ciddiyetine ve eğrilik açısına bağlı olarak farklı tiplerde korse modelleri kullanılır. Bu tedavi yöntemi, genellikle büyüme çağındaki çocuklarda ve ergenlerde tercih edilir ve büyüme plakları kapandığında cerrahi müdahaleyi önlemek için kullanılan etkili bir yöntemdir. Skolyoz korsesi her omurga probleminde kullanılmaz. Skolyozda korse tedavisinin gerekliliği ilgili hekimlik ve fizyoterapistinizin görüşüne göre tercih edilmelidir.
Skolyozda Korse Tedavisinin Bilimsel Dayanağı
Skolyoz korsesi tedavisinin etkinliği üzerine yapılan pek çok çalışma, omurga eğriliklerinin ilerlemesinde bu medikal desteğin önemli bir azalma sağladığını göstermektedir. BrAIST çalışması (Bracing in Adolescent Idiopathic Scoliosis Trial) bu alandaki en kapsamlı çalışmalardan biri olup, 13 yaşında 242 ergen üzerinde yapılan bir araştırmadır. Çalışma sonucunda, skolyoz korsesi kullanan bireylerin %72’sinde skolyozun ilerlemesinin durduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç, skolyozda korse tedavisinin büyüme döneminde tercih edildiği taktirde skolyoz açısının ilerlemesini durdurmada oldukça etkili olduğunu göstermektedir.
Skolyozda Korse Tedavisinin Kişiye Özel Olması Gerekliliği
Skolyozda korse tedavisinde önemli olan tasarlanan korsenin kişinin vücut yapısına, omurga eğriliğinin derecesine ve skolyozun türüne bağlı olarak kişiye özel olarak tasarlanmasıdır. Standart korse modelleri, bireylerin farklı anatomik yapıları nedeniyle her zaman yeterli sonucu veremeyebilir.Hatta çoğu kez bu tarz skolyoz korseleri istenmeyen sonuçlarıda ortaya çıkarabilir. Bu nedenle, kişiye özel üretilen skolyoz korseleri, skolyozun tedavi sürecinde daha etkili olabilir. Özellikle üç boyutlu – 3D tarama teknolojileri sayesinde üretilen skolyoz korseleri, omurganın her noktasına uygun basınç uygulayarak skolyozun ilerlemesini kontrol altına alır. Kişiye özel skolyozda korse tedavisinin, özellikle ergenlik döneminde omurganın kontrol edilmesinde büyük bir fark yarattığına dair klinik bulgular da mevcuttur.
Fizyoterapi ve Skolyozda Korse Tedavisi Kombinasyonu
Korse tedavisi, tek başına bir tedavi yöntemi olarak görülmemeli, fizyoterapi ile desteklenmelidir. Fizyoterapi programları, skolyoz hastalarının kas dengesizliklerini gidermeye, postüral farkındalıklarını artırmaya ve korse kullanımını optimize etmeye yardımcı olur. Korse kullanımının bazı kaslarda zayıflamaya ve hareket kısıtlılığına neden olabileceği göz önüne alındığında, fizyoterapi bu olumsuz etkileri dengelemek açısından da kritiktir.
Skolyozda korse tedavisine ilave olarak kullanılan fizyoterapi yöntemleri arasında:
- Schroth Yöntemi: Bu yöntem, skolyoz tedavisinde özel egzersizlerle eğriliği azaltmayı hedefler. Omurga çevresindeki kas gruplarını güçlendirmeye ve solunum teknikleriyle birlikte postüral düzenlemeyi sağlar. Bu alanda sadece bu eğitimi almış ve schroth terapisti ünvanına sahip fizyoterapistler hizmet verebilir.
- Miyofasyal Gevşetme Teknikleri: Korse kullanımına bağlı kas gerginliklerinin azaltılmasında fayda sağlayan bu teknik, skolyoz hastalarının rahatlamasına ve daha fonksiyonel hale gelmesine yardımcı olur. Alanında uzman fizyoterapistler tarafından uygulanabilecek bir yöntemdir.
- Pilates: Özellikle klinik pilates, skolyozlu bireyler için önerilen egzersiz metotlarından biridir. Core kaslarını güçlendirmek, postüral farkındalığı artırmak ve omurgadaki yükü dengelemek için uygulanır. Skolyoz gibi bir rahatsızlık üzerine çalışılacağı için pilates desteği alacağınız kişi sadece fizyoterapist olmalıdır.
Osteopati, psikonöroimmünoloji, manuel terapi ve kişiye özel üç boyutlu ortopedik medikal tabanlık desteğide fizyoterapinin skolyozda korse tedavisinde kullanılabileceği yöntemlerdir.
Skolyzoda Korse Tedavisi Kombinasyonu: Osteopati ve Psikonöroimmünoloji
Skolyoz tedavisinde fizyoterapiye ek olarak osteopati ve psikonöroimmünoloji yaklaşımları da önemli bir yer tutar. Osteopati, vücuttaki kas-iskelet sistemi üzerinde bütüncül bir yaklaşımla çalışarak, skolyozun neden olduğu dengesizlikleri düzeltmeyi hedefler. Özellikle parietal osteopati, skolyozun omurga üzerindeki baskılarını hafifletmek ve kas-iskelet sistemini dengede tutmak açısından etkili bir yöntemdir.
Psikonöroimmünoloji, skolyoz gibi kronik hastalıkların tedavisinde zihinsel ve duygusal faktörlerin de önemli bir rol oynadığını savunur. Ayrıca immünolojik olarakta beslenme bakış açısına sahip bu alan skolyozun iyileşmesinde de diğer uygulanacak tüm tedavi sistemleri açısından da önem taşır.
Skolyozun fizyolojik etkilerinin yanı sıra, bireyin stres seviyeleri ve psikolojik durumu da hastalığın ilerlemesini etkileyebilir. Bu bağlamda, psikonöroimmünolojik yaklaşımlar, skolyoz hastalarının tedavi sürecinde zihin-beden bütünlüğünü destekleyen bir yöntem sunar.
Bu yaklaşımlar; fizyoterapi yöntemleri ve skolyozda korse tedavisi ile birleşitirildiğinde skolyozun tedavi sürecini daha kapsamlı hale getirir ve vücuttaki dengesizlikleri daha etkin bir şekilde gidermeye yardımcı olur.
Skolyozda korse tedavisi yazımızın dışında skolyoz tedavisi yazımızı daha detaylı okumak için tıklayınız.
Skolyozda Korse Tedavisinde Korse Seçimi Nasıl Yapılır?
Skolyozda korse tedavisinde korse seçimi, omurga eğriliğinin derecesine ve hastanın yaşına göre olmak şartıyla ilgili hekiminiz ve fizyoterapistiniz tarafından önerilerek uzman bir ortez-protez ekibi tarafınca belirlenir. Bu konuda özellikle skolyoz problemine sahip kişiler skolyozda hangi korse kullanılır ? Sorusunu da sıklıkla araştırmaktalar.
Skolyozda korse tedavisinde yaygın olarak kullanılan skolyoz korseleri arasında;
- Boston Korse: Gövdenin alt kısmına baskı uygulayarak eğriliği düzeltmeye çalışan bu korse, 20 ila 45 derece arasındaki skolyoz eğriliğinde tercih edilir.
- Milwaukee Korse: Daha ciddi skolyoz vakalarında kullanılan bu korse, omuzlardan pelvis bölgesine kadar uzanır ve eğriliğin tüm omurga boyunca düzeltilmesini hedefler.
- Chêneau Korse: 3D baskı teknolojisi ile kişiye özel olarak üretilen bu korse, omurganın biyomekanik yapısına uygun şekilde dizayn edilir ve skolyoz tedavisinde son yıllarda popüler hale gelmiştir.
Skolyozda korse tedavisinin etkin olabilmesi için hastanın günlük kullanım süresine ve kullanım süresince fizyoterapist gözetiminde düzenli egzersiz yapılmasına dikkat edilmelidir. Uzun süreli korse kullanımı kaslarda zayıflamaya yol açabileceğinden, bu dengeyi sağlamak için fizyoterapi programı önemli bir yere sahiptir ve vazgeçilmezdir.
Skolzyoda Korse Tedavisinde Bilimsel Çalışmaların Gösterdiği Sonuçlar
Skolyoz tedavisinde korse kullanımının etkinliği üzerine yapılan araştırmalar, erken müdahale ile cerrahi ihtiyacın azaldığını göstermektedir. Ancak, korse tedavisinin başarısının yüksek olması için en az 18 saat korse takılması gerektiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır.(Hekiminiz ve fizyoterapistiniz karar verebilir.) Özellikle 20 ila 45 derece arası eğriliklerde korse tedavisinin başarı oranı %75’in üzerindedir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, fizyoterapi ve fizyoterapist ile desteklenmeyen korse tedavisinin kas dengesizliklerine yol açabileceğidir. Bunun sonucunda da skolyozda korse tedavisi programından yeteri kadar olumlu sonuç alamamakta mümkündür.
Bir başka önemli araştırma ise fizyoterapi ve korse tedavisinin kombine kullanımı üzerine yapılan bir çalışmadır. Araştırmaya göre, Schroth egzersiz programı ile desteklenen korse tedavisi uygulanan skolyoz hastalarının %85’inde skolyozun ilerlemesi durdurulmuş veya gerilemiştir.
Skolyoz Tedavisinde Korse Kaç Saat Takılır ?
Skolyoz tedavisinde korse kullanım süresi, hastanın yaşına, skolyozun derecesine ve omurga eğriliğinin ilerleme riskine bağlı olarak değişebilir. Ancak, bilimsel araştırmalar ve klinik rehberler genellikle günlük korse kullanım süresinin 18 ila 23 saat arasında olmasını önerir. Bu süre, skolyozun ilerlemesini önlemek ve omurganın doğru pozisyonda tutulmasını sağlamak için kritik öneme sahiptir. Skolyoz korsesinin kullanım süresi hastanını ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebileceği için hekiminiz ve fizyoterapistiniz skolyoz korsesinin kullanım süresi ile alakalı değişik önerilerde bulunabilir.
Özellikle, 2020 yılında yayımlanan bir klinik rehberde, korse kullanımının 18 saatten az olduğu durumlarda tedavi başarısının önemli ölçüde düştüğü, buna karşılık 20 saat ve üzeri kullanımda skolyozun ilerleme riskinin ciddi anlamda azaldığı belirtilmiştir. Bu nedenle, skolyoz tedavisinde korseyi gün boyunca mümkün olduğunca uzun süre takmak büyük bir avantaj sağlar. Ancak, doktor ve fizyoterapistin gözetiminde bireysel ihtiyaçlara göre bu süre ayarlanabilir.
Korse kullanımı sırasında fiziksel egzersiz ve fizyoterapi seansları için kısa aralar verilmesi genellikle önerilir. Yani, gün içinde egzersiz yaparken korseyi çıkarabilir, sonrasında tekrar takarak kullanıma devam edebilirsiniz. Bu yaklaşım tarzını benimsemek hem korse tedavisinin etkinliğini artırır hem de kas güçsüzlüğü riskini en aza indirir.
Skolyozda Korse Tedavisinde Sadece Korse Skolyozu Düzeltir mi ?
Skolyoz tedavisinde sadece korse kullanmak, skolyozun düzeltilmesi için yeterli olmayabilir. Korse tedavisi, skolyozun ilerlemesini yavaşlatmak veya durdurmak açısından etkili bir yöntemdir, ancak skolyozun tamamen düzeltilmesi için tek başına yeterli değildir. Özellikle omurga eğriliği ileri seviyede ise sadece korse kullanımı ile tam bir düzelme beklenemez. Skolyozda korse kullanımı için amaç uygulanacak skolyoz tedavisine ek olarak eğriliğin artmasını önlemek, mevcut açıyı korumak ve omurganın açısal hizasında denge sağlamaktır.
Bilimsel çalışmalar, skolyozda korse tedavisinin skolyoz probleminin ilerlemesini yavaşlatmada %70-80 oranında başarılı olduğunu göstermektedir. Ancak eğriliğin tamamen ortadan kalkması için tek başına skolyoz korsesi kullanımının yeterli olmadığını yukarıda da belirtmiştik. Özellikle skolyoz problemine sahip kişilerin kas dengesi, postür yapıları ve omurga fonksiyonlarının iyileştirilmesi açısından fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamalarıyla birlikte fizyoterapist desteği tedavide çok kritik bir rol oynar. Skolyoz tedavisinde schroth yöntemi gibi fizyoterapistler tarafından uygulanan skolyoz için özel egzersiz programları, omurganın hizalanmasını destekleyerek korse kullanımını daha etkili bir hale getirir.
Örneğin, 2021 yılında yapılan bir çalışma korse tedavisi ile desteklenen fizyoterapinin, sadece korse kullanılan hastalara kıyasla omurga eğriliğinde daha iyi sonuçlar verdiğini kanıtlamıştır. Bu çalışma, korse tedavisinin egzersiz ve fizyoterapi ile kombine edilmesinin, skolyozun ilerlemesini yavaşlatmada ve postüral düzelme sağlamada daha etkili olduğunu vurgular.
Sonuç olarak, skolyoz tedavisinde korse kullanımı önemli bir unsurdur, ancak osteopati, psikonöroimmünoloji ve schroth gibi fizyoterapi teknikleri ile desteklenmediği sürece tek başına skolyozu düzeltmek için yeterli değildir. Tedavi, multidisipliner bir yaklaşımla daha başarılı olur.
Skolyozda Korse Tedavisinde Fizyoterapist ve Hekim İş Birliği
Skolyozda korse tedavisi kullanımı, fizyoterapist ve hekimin koordineli çalışmasını gerektirir. Hekim, skolyozun derecesini ve eğrilik açısını belirleyerek korseyi reçete ederken, fizyoterapist bu sürecin takibini yapar. Korse ile birlikte uygulanan fizyoterapi programları, hastanın korse kullanımını optimize etmekte ve vücuttaki dengesizlikleri gidermekte kilit rol oynar. Bu nedenle, skolyoz tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım benimsenmelidir.
Skolyozda korse tedavisi hususunda merak ettiğiniz tüm sorulara cevap bulmak ve fizyoterapiye yönelik teknik – metotlardan yararlanmak için iletişim sekmemizi tıklamaktan çekinmeyin.
Kendinize çok daha fazla güvendiğiniz, doğru bir beden duruşuna sahip ağrısız yarınlara…
